De grote wildebeest migratie
Onlangs zat ik een documentaire te kijken over de jaarlijkse migratie van de wildebeesten/ de gnoes in de Serengeti. Het is zo’n bijzonder natuurspektakel, elk jaar weer. In dit blog lees je daarom meer achtergrond informatie hierover. De oneindige vlaktes van de Serengeti in Oost-Afrika vormen een uniek schouwspel van rondtrekkende dieren aan, voornamelijk wildebeesten, zebra’s en gazellen. De documentaire ging specifiek over de trek van de wildebeesten en het zware leven van de leeuwen. Ik ben zo vaak in de Serengeti geweest en stom genoeg heb ik mij nooit gerealiseerd hoe zwaar de koning van het dierenrijk het eigenlijk heeft!
Anderhalf miljoen wildebeesten grazen, van ongeveer december tot en met april, samen op de zuidelijke vlaktes van de Serengeti. Dit gebied is vruchtbaar en zit vol mineralen. Dit komt door de vulkaan de Ol Donyo Lengai (in Swahili de berg van God). Een paar jaar geleden heeft de vulkaan nog een uitbarsting gehad en een kolom van 15km as de lucht ingespuwd!
Op de zuidelijke vlaktes van de Serengeti worden in februari en maart binnen 2 à 3 weken een miljoen kalfjes geboren! Dit gebied wordt daarom ook wel de kraamkamer van de gnoes genoemd. De kalfjes worden in een paar seconde geboren en staan soms binnen een paar minuten al op hun benen. Daarna kunnen ze gelijk op pad. Voor de roofdieren is deze tijd een walhalla met een onuitputtelijke voorraad vers vlees!
Grumeti- en Mara rivier crossing
Maar als in april de vlaktes zijn kaalgevreten, dan is het weer tijd om verder te trekken, naar het westen. In juni/ begin juli steken ze de Grumeti rivier over en komt een groot gedeelte begin augustus aan in de Masai Mara in Kenia, waar ze later ook nog de Mara rivier moeten oversteken. Dit is een enorm spektakel. De wildebeesten weten dat er gevaar dreigt, maar hun drang naar voedsel is groter.
Wildebeesten horen het onweer op 15km afstand, ze ruiken dan de vochtige aarde en gaan daarheen. Ze lopen wel tot 50km per dag en zo’n 1500km op hun rondje van Tanzania naar de Masai Mara en terug! 7 Maanden per jaar zijn ze onderweg…
Maar als de wildebeesten verder trekken in april blijven de leeuwen in zware omstandigheden achter op de droge vlaktes. De vlaktes van Ndutu zijn gortdroog in september en oktober is de heetste en droogste maand. De droogte zorgt ervoor dat de meeste dieren wegtrekken. Maar leeuwen zijn territoriaal en blijven in hun gebied. In het droge seizoen eten ze soms dagen niet en veel welpjes halen dan ook niet hun 1e levensjaar. Soms eten ze een wrattenzwijn wat zij erg lekker vinden, maar dat is niet genoeg voor een familie leeuwen. En doordat ze zo uitgehongerd zijn hebben ze ook weinig energie om te jagen.
Cheeta’s hebben minder last van de droogte, zij voeden zich aan kleine antilopen. De Serengeti muizen hebben ook genoeg te eten, zij voeden zich aan zaden. En de kleine katachtige zoals de serval hebben daar dan weer genoeg eten aan.
In november komt normaal gesproken de regen weer en kleurt de droge zuidelijke vlaktes binnen een paar dagen weer groen met mals nieuw gras. Dit brengt hoop voor de leeuwen, die tegen die tijd uitgehongerd zijn. Ze wachten met smart op de kuddes wildebeesten die terugkeren. Leeuwen jagen in groepen, ze zijn heel goed op elkaar ingespeeld en hun samenwerking is een must. In het groene seizoen hebben de leeuwen keuze ten overvloed. Een tactiek van leeuwen is om te wachten bij een waterplas en slaan daar een gemakkelijke slag.
[box]
Even voor de sfeer… wat een prachtplaatjes zaten er in de documentaire. Groen gras, acacia bomen op de achtergrond… een leeuw die heerlijk op zijn rug ligt te relaxen en zebra’s die vlak daarachter grazen! En wat denk je van de duizenden luidruchtige wildebeesten? Tot aan de horizon zie je niets anders dan wildebeesten en zebra’s.[/box]
Wil je dit zelf fascinerende schouwspel zelf zien? Ga dan op safari naar Tanzania en kijk op de website voor reisideeën!
NB: De migratie is een natuurlijk proces. De natuur leest geen kalenders, dus bovenstaand schema geeft slechts een indicatie en is een richtlijn. De exacte tijd hangt af van de weersomstandigheden en van jaar tot jaar kunnen hier wel enkele weken verschil tussen zitten. Als je een safari boekt is het belangrijk om flexibel te zijn, zodat je naar de plek van de wildebeesten toe kan reizen. Om wat vrijheid te hebben kun je het beste een kampeersafari boeken en geen lodges vastleggen.
Tot de volgende keer,
Groetjes Saskia
Saskia Bruin is eigenaresse van Kazuri Safaris – Creëer je eigen reis naar Afrika.
De migratie loopt met de klok mee en ziet er samengevat als volgt uit:
Van december tot april zijn de kuddes in het zuidenoosten en het zuiden van de Serengeti te vinden op de korte grasvlaktes. In februari/maart worden de jongen van de zebra’s en wildebeesten geboren.
In april/ mei als de zuidelijke vlaktes zijn kaalgevreten en de savanne dor en droog wordt trekken de wildebeesten verder, richting het westen van de Serengeti.
In juni/ juli arriveren de wildebeesten in de Western Coridor, in een bosrijk gebied en hier vindt de paartijd plaats.
In augustus gaan de kuddes richting de Masai Mara, waar ze blijven tot oktober. Hiervoor moeten ze de Grumeti rivier en de Mara rivier oversteken, waarbij de Mara rivier de meest spectaculairst is.
Als het in november/ december weer gaat regenen in de Serengeti, trekken de kuddes vanuit de Masai Mara terug naar het zuidoosten van de Serengeti.
