Swahili spreekwoorden

Hallo Allemaal,

Soms krijg je het op je heupen en ‘moet’ je je huis opruimen. Zo ook ik de laatste tijd. Van de week al mijn Afrikaanse doeken, jurken en sjaals door mijn handen gehad, sommige opnieuw opgevouwen en voornamelijk herinneringen opgehaald. Ik kan je vertellen, van 10 jaar Afrika heb ik een enorme stapel verzameld, of beter gezegd, 3 stapels… Ze liggen keurig in mijn kledingkast en ik doe er niet zo heel veel mee. Een sjaal komt altijd wel van pas, maar om nou te zeggen 7 stuks? De Afrikaanse jurken trek ik aan tijdens de vakantiebeurs. De enige gelegenheid in een jaar wanneer ik me er mooi in voel, andere gelegenheden kan ik niet echt bedenken in Nederland. Een paar van die doeken gebruik ik wel als ik op reis ga, hartstikke handig zijn ze, als omslagdoek, sjaal, onderlaken, strandlaken enz. Er zijn veel verschillende doeken met verschillende Swahili namen. Een kitenge, een kikoi en een kanga. Een kitenge is een mooie lap stof, een kikoi is meer een omslagdoek voor mannen en een kanga bestaat uit 2 dezelfde omslagdoeken voor vrouwen. Op de kanga’s staat ook altijd een spreekwoord en deze doeken zeggen meer als je die aantrekt dan de woorden die je niet hoeft te uit te spreken :). Maar wegdoen, absoluut niet, ze liggen weer keurig allemaal in de kast!

En gisteren stond ik met een kalender uit Tanzania in mijn hand van 2009. Ik had hem bewaard voor de mooie foto’s van Javed Jafferji en de Swahili spreekwoorden. En ik dacht, waarom zou ik deze Afrikaanse spreekwoorden niet met jullie delen? Voor mij ook gelijk leuk en leerzaam, omdat ik de afgelopen 2 maanden een korte cursus Swahili heb gevolgd!

Maar er is ook een spreekwoord die op mij slaat… wie wat bewaard heeft wat… Kom ik toch gewoon een gelijksoortige kalender tegen uit het jaar 2007! Dus deze spreekwoorden heb ik er ook bijgezet. Sommige stonden op beide kalenders, dus het zijn er geen 24 geworden.

Januari:
Kulenga si kufuma
Het doel zal niet altijd worden bereikt.

Penye wengi, pana wengi
Waar veel mensen zijn wordt veel gezegd.

Februari:
Mzika pembe ndie mzua pembe
Degene die de hoorn begraaft is degene die de hoorn opgraaft

Maart:
Mwana umleavyo ndivyo akuavyo
Hoe je een kind opvoedt zo zal hij/zij zijn

Siku njema huonekana asubuhi
Een goede dag wordt zichtbaar in de ochtend

April:
Ukiona vinaelea, vimeundwa
Als je een boot ziet afvaren, herinner dan hoe de boot gebouwd is

Nyani haoni kundule huona kundu la mwenziwe
Een aap ziet niet zijn eigen achterkant, maar die van zijn vrienden.

Mei:
Mnyama kadundu
Degene die stil is krijgt beet

Juni:
Kawia ufike
Beter met vertraging en arriveren

Penye miti hapana wajenzi
Waar bomen staan wordt niet gebouwd.

Juli:
Ndugu wakigombana shika jembe ukalime, wakipatana shika kapu ukavune
Wanneer broers ruziën, neem een ploeg en graaf, neem een mand en oogst.

Maji usiyoyafikia, huyajuwi wingi wake
Je kunt niet weten hoe diep het water is als je er nog nooit geweest bent.

Augustus:
Kelele za mlango, haziniasi usingizi
Het kraken van de deur houdt me wakker

Nahodha wengi, chombo huenda mrama
Een schip met veel kapiteins zal niet goed varen.

September:
Kuishi kwingi kuona mengi
Een lang leven laat je veel zien.

Kila chombo na wimbile
Elke boot heeft zijn eigen golf.

Oktober:
Liandikwalo ndilo liwalo
Wat geschreven staat (door God) is wat zal gebeuren

Kujikwaa sio kuanguka, bali ni kwenda mbele
De kunst is om niet te vallen, maar om door te gaan.

November:
Painamapo ndio painukapo
Waar de berg naar beneden gaat is ook de plek waar de berg omhoog gaat.

Hakuna siri ya watu wawili
Er is geen geheim tussen twee mensen

December:
Simba mwenda kimya ndie mla nyama
De leeuw die zich stilletjes voortbeweegt, is degene die een prooi vangt.

Mcheza kwao hutunzwa
Degene die thuis danst, is degene die gewaardeerd wordt.

Tot de volgende keer,
Groetjes Saskia

Saskia Bruin is eigeanaresse van Kazuri Safaris – Afrika is meer dan alleen safari!